Umowa o dzieło i umowa zlecenie są umowami cywilnoprawnymi uregulowanymi przez przepisy Kodeksu cywilnego. Różnią się jednak zarówno funkcją, jak i skutkami. Przeczytaj tekst i sprawdź, co warto wiedzieć na ich temat.
W przypadku umowy o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się wykonać określone dzieło, a zlecający – wypłacić ustalone wynagrodzenie. Przy umowie zlecenia (tak powinno się odmieniać tę nazwę umowy) zleceniobiorca decyduje się wykonać określoną czynność prawną w zamian za konkretne świadczenie. Umowa o dzieło nazywana jest umową rezultatu, ponieważ dzięki niej powstaje namacalny efekt o charakterze materialnym lub niematerialnym. Może nim być zatem wykonanie mebli, ale także napisanie tekstu. Przedmiotem umowy o dzieło może być stworzenie nowego przedmiotu, ale również naprawa lub przeróbka już istniejącego. Przykładem pracy wykonanej na podstawie zlecenia jest opieka nad dzieckiem czy sprzątanie pomieszczeń. To praktyczny zarys różnic. Co zaś mówią przepisy, na podstawie których są zawierane te umowy cywilnoprawne? Tę kwestię rozwijamy poniżej!
Niezależnie od tego, na który rodzaj umowy się zdecydujesz - każdy z nich podpiszesz online przy pomocy platformy Autenti
Umowa o dzieło nakłada na wykonującego odpowiedzialność za efekt końcowy, natomiast zlecającemu wykonanie pracy daje szerokie możliwości reklamacyjne. Inaczej jest w przypadku umowy zlecenia, która zobowiązuje zleceniobiorcę jedynie do starannego wykonania powierzonego zadania, a zleceniodawcę pozbawia możliwości podważania efektów wykonanej pracy.
Wynagrodzenie za pracę
W umowie o dzieło należy ustalić kwotę wynagrodzenia, którą wykonawca otrzyma po wykonaniu pracy. Osoba powierzająca zadanie nie prowadzi ewidencji czasu pracy, a jedynie wyznacza termin ostateczny dostarczenia gotowego dzieła. W przypadku umowy zlecenia kwestia ta kształtuje się zupełnie inaczej. Zleceniodawca powinien bowiem ewidencjonować czas pracy zleceniobiorcy. Obowiązuje tu także minimalna stawka godzinowa – od 2022 wynosi 19,70 zł. Wynagrodzenie przy umowie zlecenia stanowi iloczyn liczby przepracowanych godzin i ustalonej stawki godzinowej. Minimalna stawka godzinowa dla osób pracujących na podstawie umowy zlecenia zaczęła obowiązywać w 2017 roku.
Umowy cywilnoprawne a ZUS
Umowa o dzieło nie wiąże się z koniecznością odprowadzania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Oznacza to, że osobie zatrudnionej na jej podstawie nie przysługuje bezpłatna publiczna opieka medyczna, nie może ona korzystać ze zwolnień lekarskich ani odkładać na emeryturę. Jedynym obowiązkiem jest zgłaszanie umów o dzieło do ZUS (formularz RUD).
Umowy zlecenia są oskładkowane. Od każdego porozumienia tego typu należy odprowadzać składki na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. Co w sytuacji, gdy miesięczny przychód zleceniobiorcy (z wszystkich tytułów do ubezpieczeń) przekroczy wysokość wynagrodzenia minimalnego obowiązującego w danym roku? Wówczas kolejna umowa zlecenia podlega jedynie obowiązkowemu oskładkowaniu zdrowotnemu.
Zlecenie i umowa o dzieło a podatek dochodowy
Obydwa rodzaje umów są opodatkowane na takich samych zasadach. W przypadku wynagrodzenia brutto, które nie przekracza 200 zł, stosuje się stawkę podatkową 17% (zryczałtowany podatek dochodowy). Przy wyższym wynagrodzeniu obowiązują zasady ogólne. W obu przypadkach istnieje także możliwość obniżenia podstawy opodatkowania o koszty uzyskania przychodów według stawki 20% lub 50% (przekazanie praw autorskich).
Wypowiedzenie umowy zlecenia i umowy o dzieło
Umowę zlecenia można wypowiedzieć w dowolnym momencie jej trwania. Aby postąpić tak w przypadku umowy o dzieło, należy przedstawić konkretne powody, np. opieszałość w pracy (co grozi niedotrzymaniem terminu) czy też postępowanie niezgodne z zapisami umowy, nieprawidłowe i niestaranne wykonywanie dzieła. Umowę może rozwiązać także osoba zatrudniona, przede wszystkim wówczas, gdy nie uzyska niezbędnego wsparcia od zatrudniającego.
Choć umowa zlecenia i umowa o dzieło należą do tej samej kategorii porozumień, warto zwrócić uwagę na zasadnicze różnice pomiędzy nimi. Przed podpisaniem konkretnej umowy warto rozważyć korzyści i ewentualne wady płynące z takiej formy porozumienia.
